Sống xanh trên những dòng quảng cáo

Từ khi nào bạn bắt đầu sống theo quảng cáo và tự hào rằng mình sống rất xanh, rất sạch, rất văn minh? 

Một hôm ngồi xem tivi, thấy chiếc đùi gà công nghiệp tẩm bột lăn một vòng trong chảo dầu sôi ngon lành, rồi những chai dầu công nghiệp hiện ra với thông điệp giảm béo, hỗ trợ tim, thêm DHA cho trẻ thông minh, bỗng nhận ra gần mười năm, cơn sợ mỡ heo lan ra khắp các căn bếp Việt đã cầm tù những bữa cơm của mình trong sử dụng dầu thực vật.

Rồi bỗng nhớ nồi cá kho của mình đã từ lâu thiếu một lớp thăn mỡ béo ngậy xếp dày dưới đáy nồi dậy mùi cùng với mùi nghệ. Rồi lại rà soát xem các bà nội trợ còn bị quảng cáo dọa nạt những gì mà trở nên cảnh giác với rất nhiều thứ đã có trong từ điển ẩm thực truyền thống.

Bà nội trợ nào cũng có những kiến thức sống xanh, ăn sạch nhất định từ quảng cáo như tránh dầu chiên đi chiên lại, sử dụng thực phẩm chức năng như một phần tất yếu trên hành trình đón tuổi già. Cả nhà nhịn chi tiêu để dành tiền mua sữa cho cháu nội, cháu ngoại uống thay vì ăn cơm, cháo. Nhiều bà mẹ trẻ nấu cháo cho con đã phải mua cả cân tiểu ly về cân từng cái nấm, miếng bí đỏ, miếng pho mát nhập ngoại… để đảm bảo bữa ăn đúng dinh dưỡng.

Chưa bao giờ bữa cơm hằng ngày trong căn bếp Việt diễn ra trong âm thầm hoảng sợ vì ngộ độc thực phẩm, ung thư, những cảnh báo từ dư luận, sự hoang mang trước các thông tin về thực phẩm “bẩn”. Và từ đó họ trở thành tù binh của một vài thương hiệu được truyền thông tung hô theo một chiến dịch uyển chuyển đại tài, len lỏi vào ý thức của người tiêu dùng, đến mức “thượng đế” bỗng trở thành người chịu ơn nhà sản xuất.

Từng bước một, dầu ăn, nước mắm truyền thống, thịt lợn sạch Đan Mạch, rau sạch siêu thị, tất cả đều có giá cao, và rất nhiều người đã quyết định cắt giảm những khoản chi tiêu khác để chấp nhận chỉ dùng thực phẩm đến từ những thương hiệu đó. Chỉ những tính từ mỹ miều về giảm bệnh tim mạch, mỡ máu, về DHA tăng sự thông minh, về những hợp đồng tỷ đô la đầu tư vào nông nghiệp được truyền thông nhấn mạnh.

Những người có thu nhập thấp hơn, người thì tận dụng mảnh đất bỏ trống ở các khu đô thị chưa kịp mọc lên, người tất tả lập cái vườn rau trên sân thượng, dẫu dân thành thị không giỏi giang việc trồng trọt. Một số khác hóng trên mạng, tìm kiếm nguồn cung trên chợ mạng, mua bán theo quảng cáo dẻo quẹo trên mạng xã hội, hoặc giao lưu với nhau, người này, người nọ giới thiệu người thân của mình cung cấp gà tươi, rau sạch, thịt heo nhà nuôi mang từ quê ra.

Thế là xuất hiện chị nọ, anh kia đảm đương việc cung cấp thực phẩm hằng ngày cho một căn hẻm, một tổ dân phố vài ba chục hộ, cạnh tranh với chợ chồm hổm. Tin nhau, tự động viên mình, chứ chẳng ai chứng minh được thực phẩm “sạch”, từ thương hiệu lớn trong siêu thị đến những người bán hàng trên… mạng.

Đang sống trong thời hiện đại, bỗng nhiên quay lại giao phó cho một anh, chị nào đó ngày ngày chạy về quê mua góp thực phẩm đem ra cung cấp, tin tưởng đó là rau sạch, gà nuôi sạch, trong khi ngay chính bản thân người nuôi trồng lẫn người đi buôn còn chưa thật sự hiểu thế nào là nông sản sạch, là sống xanh với môi trường.

Vụ nước mắm “bẩn” đã là giọt nước làm tràn cái ly mất niềm tin, khiến ước mơ được minh bạch thông tin về thực phẩm sạch, vì sự sống của người Việt của người tiêu dùng càng trở nên mong manh. Các bà nội trợ tẩy chay vài cái tên trên quầy kệ siêu thị trong một thời gian, rồi cuộc sống trôi qua, vùi lấp, nhà sản xuất ra sản phẩm mới, mọi chuyện lại như cũ.

Nhớ một lần vào tham quan nhà máy xuất khẩu cá da trơn sang châu Âu. Con cá từ đầu vào còn sống, ra đến kho đông lạnh chỉ mất 30 phút để đảm bảo còn giữ đủ hàm lượng các chất đáp ứng tiêu chuẩn của người tiêu dùng châu Âu. Chưa kể nhà sản xuất phải đầu tư một quy trình an toàn vệ sinh cho sản phẩm.

Từ lần đó, tôi hiểu người Việt mình tội lắm, thói quen từ sản xuất đến tiêu dùng, không kể độc hại, mà chỉ một chữ “bẩn” là ở trong bản chất từ cách sản xuất đến thói quen bảo quản. Chỉ tiếc, không có nhà sản xuất nào quảng cáo về quy trình làm sản phẩm!

Comments

comments