Tỷ giá chỉ biến động khoảng hơn 1% trong năm qua trong khi lạm phát ở mức khoảng 5%, liệu điều này có hợp lý?
Đánh giá về chính sách tiền tệ năm 2016 tại tọa đàm “Làm ăn gì 2017” do báo BizLIVE tổ chức mới đây, TS. Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho rằng, cơ chế điều hành tỷ giá trung tâm trong năm qua đã khá thành công. Tính đến cuối năm, tỷ giá hầu như ổn định, chính sách tỷ giá trung tâm thực hiện chống đô la hoá khá thành công, dấu hiệu đầu cơ ngoại tệ giảm đi nhiều.
“Trong năm nay, NHNN đã mua được lượng ngoại tệ rất lớn từ thị trường, giảm tình trạng đô la hoá, tỷ lệ tiền đô/M2 giảm xuống còn 10%, trong khi theo tiêu chuẩn IMF, tỷ lệ này nếu trong mức từ 16-30% là bị đô la hoá nhẹ, trên 30% là đô la hoá nặng. Chống đô la hoá cũng giúp nâng cao hiệu quả chính sách tiền tệ, bởi một nền kinh tế bị đô la hoá thì tác dụng chính sách tiền tệ bị giảm đi rất nhiều”, đại diện NHNN cho biết.
Thành công thứ hai, theo TS. Nguyễn Tú Anh, là việc tăng dự trữ ngoại hối lên cao, có tác dụng lớn trong việc giảm chi phí đi vay trên thị trường quốc tế.
“Bởi, cùng mức rủi ro quốc gia, nếu quốc gia nào có khả năng khắc phục cao hơn các sự cố có thể xảy ra thì chi phí đi vay giảm đi, nói một cách khác, độ tin cậy về khả năng can thiệp của NHNN cao hơn nhờ lượng dự trữ ngoại tệ lớn hơn”.
Về việc tỷ giá tăng khá mạnh trong thời gian qua, đại diện NHNN cho biết, khi ông Donald Trump đắc cử thì truyền thông trong và nước ngoài đều khẳng định sự bất định ngày càng tăng, sự bất định đó phản ánh vào tỷ giá khiến tỷ giá tăng vào cuối năm, yếu tố tâm lý là rất lớn.
“Tuy nhiên, có vấn đề là nếu nhìn ngược lại quá trình biến động vừa qua, thì mức tăng đó sau khi qua cú sốc sẽ ổn định trở lại”. TS. Nguyễn Tú Anh nói.
Tuy nhiên, chuyên gia ngân hàng, TS.Nguyễn Trí Hiếu lại đặt câu hỏi về sự “bình lặng” của tỷ giá trong suốt năm qua.
“Trong năm qua, tỷ giá chỉ biến động khoảng hơn 1%, đây là sự tuyệt vời, sự ổn định của tiền đồng. Nhưng chúng ta lại phải đặt câu hỏi, liệu điều này có hợp lý không khi lạm phát khoảng 5%?”, ông Hiếu nói.
“Hình như chúng ta đã làm cho đồng Việt Nam tăng giá so với đồng USD và so với tiền tệ khác, điều đó bất lợi cho xuất khẩu. Một ví dụ điển hình, đồng Nhân dân tệ đã tăng 5-6% so với đầu năm, đồng tiền này đã phá giá và tiếp tục phá giá, tác động không nhỏ đến Việt Nam”.
Phản bác ý kiến này, TS.Nguyễn Tú Anh cho biết, có ý kiến nói cần điều chỉnh tỷ giá tương đương, nhưng cần so sánh độ trượt giá của hàng thương mại và loại trừ trượt giá của hàng phi thương mại, dịch vụ.
“Lạm phát chủ yếu là giá y tế và giáo dục, là những hàng hóa không thương mại được, không phản ánh vào tỷ giá. So sánh lạm phát Mỹ 2% và Việt Nam 5% là không được mà cần quy luật một giá”, ông Tú Anh nói.
Cũng theo lãnh đạo này, kể từ khi thực hiện tỷ giá trung tâm, NHNN không cam kết bất kỳ mức độ điều chỉnh nào. Tuy nhiên NHNN sẽ điều hành tỷ giá theo hướng chủ động, linh hoạt bám sát thị trường nhằm mục tiêu ổn định vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng.
“Có nhiều cái NHNN chưa làm được nhưng tôi nghĩ rằng trong khó khăn, làm như vậy là không đến nỗi tệ”, đại diện NHNN nói.
Về biến động tỷ giá trong thời gian tới, TS. Nguyễn Tú Anh cho rằng, việc dự báo không hề đơn giản.
“Tỷ giá của Việt Nam điều chỉnh bởi 2 yếu tố bên trong và bên ngoài. Bên trong có nhiều thuận lợi khi các dòng vốn, FDI giải ngân tăng, cán cân thương mại xu hướng bền vững… làm nguồn cung ngoại tệ trong nước khá ổn nhưng yếu tố bên ngoài còn nhiều bất định. Fed nâng lãi suất ảnh hưởng thế nào đến tỷ giá? Thực ra thị trường tài chính thông minh điều chỉnh trước khi nó xảy ra, Fed có tăng thì tác động lên tỷ giá lúc ấy cũng không có nhiều đột biến vì thị trường đã tự điều chỉnh từ trước đó”, TS.Nguyễn Tú Anh nói.
Đại diện NHNN cũng khẳng định, có những biến động bên ngoài có nhiều bất định nhưng sự điều chỉnh của NHNN sẽ bám chặt biến động của thị trường, và duy trì được ổn định kinh tế vĩ mô.
LINH LINH
