Có 3 con ếch ngồi trên 1 chiếc lá, 1 con quyết định nhảy xuống sông, hỏi còn lại bao nhiêu con ếch trên chiếc lá đó?

Nếu bạn là là một đứa trẻ 4 tuổi bỗng nhiên được cho 1 cái kẹo với lời nói: “Nếu con cố gắng giữ không ăn cái kẹo trong vòng 15 phút thì con sẽ được thêm 1 cái kẹo nữa.” Bạn sẽ lựa chọn thế nào? Ăn ngay hay cố gắng chờ đợi?

Đây là 1 trong những câu chuyện được nhắc đến trong quyển sách “Không theo lối mòn” của tác giá Ellen Singer – là quyển sách dưới dạng những lời khuyên khác lạ dành cho độc giả, những lời khuyên “không theo một lối mòn” nào. Sách được viết dưới dạng những câu chuyện rất gần gũi trong cuộc sống.

Những đứa trẻ và viên kẹo

Một trong những mẩu chuyện ấn tượng trong cuốn sách là đoạn trích về những đứa trẻ và viên kẹo. Chuyện bắt đầu từ hình ảnh một người lớn – ông Jonathan Patient. Thường ngày Jonathan Patient lúc nào trông cũng vui vẻ và tự tin trong bộ vest hàng hiệu từ văn phòng bước ra xe, nhưng giờ đây ông cảm thấy hơi mệt vì cuộc họp căng thẳng vừa rồi. Khi bước tới chiếc xe Limo, ông bắt gặp người tài xế của mình đang nhét vội miếng ham-bơ-gơ cuối cùng vào miệng.

– Arthur, anh lại ăn kẹo nữa rồi! – Ông nhắc nhở.

– Kẹo à? – Arthur cảm thấy hơi lúng túng khi nghe giọng nói nghiêm nghị và những từ ngữ có phần hơi khó hiểu của ông chủ – một nhân vật có vai vế trong ngành xuất bản.

-Tôi đang ăn ham-bơ-gơ đấy chứ. Tôi còn không thể nhớ nổi lần cuối cùng mình ăn kẹo là khi nào nữa.

– Thôi nào! Tôi biết anh không ăn kẹo. Chỉ là vì tôi đã mất cả buổi sáng với những người chỉ thích ăn kẹo ngay, nên tôi khá thất vọng khi thấy anh cũng đang ăn.

– Ông vừa gặp chuyện gì à?

– Trên đường đi tôi sẽ kể cho anh nghe. Có lẽ Esperanza đang chuẩn bị món cơm thập cẩm mà theo tôi nhớ thì đó là món ruột của anh. Tôi đã hẹn với cô ấy dùng bữa vào lúc một giờ. Vậy là chúng ta còn hai mươi phút nữa.

– Vậy rốt cuộc kẹo có liên quan gì đến mọi việc hả ông Patient?

– Anh sẽ được biết ngay thôi mà.

Luyến tiếc xếp tờ New York Times có trò chơi giải ô chữ đang còn dang dở vào phía sau tấm chắn nắng của ô tô, Arthur nhẹ nhàng lái chiếc xe hòa vào dòng người đang rời khỏi trung tâm thành phố. Trong lúc đó, Jonathan Patient đã yên vị trong chiếc ghế bọc da êm ái và bắt đầu câu chuyện.

Ông Jonathan đã kể hồi ức về thời nhỏ, khi ông 4 tuổi và tình cờ được tham gia vào một cuộc thử nghiệm do một trong những giáo sư tại Đại học Stanford tiến hành. Đó là một thí nghiệm nghiên cứu về ảnh hưởng của sự trì hoãn lòng ham muốn ở trẻ em lứa tuổi chưa đi học. Và sau này đã trở thành một thí nghiệm rất nổi tiếng.

-Lần đó, những đứa trẻ bằng tuổi tôi lần lượt được đưa vào một căn phòng. Một người phụ nữ đến và đưa cho mỗi chúng tôi một viên kẹo. Trước khi rời khỏi phòng cô ta còn dặn dò, trong vòng mười lăm phút, nếu chúng tôi không ăn viên kẹo đó thì khi quay lại cô ấy sẽ thưởng thêm một viên kẹo nữa.

Nghe đến đây, Arthur đăm chiêu:

– Thỏa thuận đổi một lấy hai. Lãi gấp đôi. Bất cứ đứa trẻ bốn tuổi nào cũng sẽ bị hấp dẫn với lời đề nghị này.

– Hẳn là vậy rồi! Nhưng mười lăm phút đối với một đứa trẻ bốn tuổi là khoảng thời gian rất dài. Nhất là khi không có ai xung quanh ngăn cản thì việc cưỡng lại sự cám dỗ của viên kẹo đó thật là khó. – Jonathan nói.

– Vậy ông có ăn viên kẹo đó không?

– Rất nhiều lần tôi muốn ăn nó ấy chứ. Thậm chí tôi còn liếm nó một cái. Tôi đã rất khó khăn để nhịn không ăn viên kẹo đó. Tôi đã cố hát hò, nhảy múa – nghĩ ra tất cả những gì có thể làm để quên đi viên kẹo – và cuối cùng thì người phụ nữ đó cũng quay lại.

– Vậy cô ấy có cho ông một viên kẹo nữa không?

– Có chứ. Đó là hai viên kẹo ngon nhất mà tôi từng được ăn.

– Sau đó, họ có cho ông biết thí nghiệm này nhằm mục đích gì không?

– Ngay khi đó thì không.

Jonathan kể tiếp, phải đến nhiều năm các nhà nghiên cứu lúc đó đã cố gắng tập hợp lại càng nhiều trẻ em càng tốt đã tham gia vào thí nghiệm – tôi nghĩ chắc phải đến sáu trăm trẻ em được mời tham gia trong lần đầu tiên đó – và họ cũng đã đề nghị các bậc phụ huynh đánh giá chúng dựa trên một loạt các câu hỏi có liên quan đến kỹ năng và cá tính riêng của từng người.

Các nhà nghiên cứu đã liên lạc và tìm lại được gần một trăm gia đình có con tham gia vào cuộc thử nghiệm năm đó. Kết quả mà họ thu được khá ấn tượng. Những đứa trẻ không ăn viên kẹo hoặc cố gắng nhịn thèm trong mười lăm phút dài đằng đẵng đó sẽ học giỏi hơn, sống hòa thuận hơn và có khả năng xử lý tình huống tốt hơn so với những đứa trẻ ăn ngay viên kẹo sau khi người lớn rời khỏi phòng. Và tương lai sau này, thành công rực rỡ đã thuộc về những đứa trẻ chiến thắng được sự cám dỗ của viên kẹo nhiều hơn là những đứa trẻ ăn ngay viên kẹo đó.

Thí nghiệm đưa đến kết luận: khả năng biết trì hoãn những cám dỗ chính là nền tảng vững chắc mang lại những thành quả sau này.

– Chúng ta quay trở lại với tình huống khi tôi nhìn thấy anh đang ăn chiếc ham-bơ-gơ ban nãy. Sáng nay, chẳng phải chính anh đã nói tới tôi rằng Esperanza hứa sẽ làm cho anh một phần cơm thập cẩm thật tuyệt vời vào bữa trưa sao?

– Ồ, vâng! Đúng là cô ấy có nói như thế.

– Vậy ba mươi phút trước khi anh được thưởng thức phần cơm ngon tuyệt đó thì anh đang làm gì?

– Ăn một cái ham-bơ-gơ. À, tôi hiểu rồi! Tôi đã không thể đợi, chính vì thế tôi đã làm mất đi cảm giác thèm thật sự chỉ vì muốn ăn một món sẵn có ngay bên mình.

– Đúng vậy. Để thỏa mãn cơn đói của mình mà anh không thể đợi thêm một chút nữa để ăn món mà mình yêu thích. Chúng ta đến nhà rồi, lát nữa tôi sẽ được thưởng thức một bữa trưa ngon miệng đây. Còn anh thì sao, Arthur?

– Giờ tôi không đói. Tôi sẽ hẹn Esperanza dịp khác vậy.

Bạn đã bao giờ rơi vào cảnh công việc đang ngập đầu, đến nỗi phải ngắt luôn kết nối các trang mạng xã hội và những thông tin giải trí được gửi tới hàng ngày? Tuy nhiên, thất không thể “cầm lòng” được, bạn vẫn thường xuyên “lén bật nó lên” và “dối lòng” mình rằng chỉ là đang giải lao, chỉ là đang chờ một tin tức nào đó…

Sức mạnh ý chí của chúng ta sẽ vơi đi khi chúng ta liên tục ra các quyết định cưỡng lại nó. Bạn không ngừng đấu tranh với cảm giác muốn kiểm tra thông tin trên mạng xã hội và tin nhắn. Bạn khó mà cưỡng lại được ý muốn này. Tuy nhiên nếu bạn cưỡng lại được, chắc chắn bạn có nhiều thời gian hơn cho mớ công việc đang chờ đợi, bạn sẽ sớm hoàn thành để có thể thoải mái lướt mạng như trước đó.

“Những hành động của ta nằm trong tay ta, nhưng hậu quả của chúng thì không. Hãy nhớ điều đó, và nghĩ hai lần trước khi định làm bất cứ điều gì“- Louisa May Alcott từng nói.

Có một câu hỏi rằng “Có ba con ếch đang ngồi trên 1 chiếc lá to đang trôi trên sông. Một con quyết định nhảy xuống sông. Hỏi còn lại bao nhiêu con ếch trên chiếc lá?”

Đa số mọi người sẽ trả lời là còn lại hai con.

Sai!

Còn lại ba con ếch trên chiếc lá.

Tại sao?

Vì “quyết định nhảy” và “nhảy” là hai việc hoàn toàn khác nhau.

Chúng ta thường xuyên rơi vào cảnh quyết định làm một việc gì đó rồi lại bỏ qua không thực hiện? Chúng ta cũng thường xuyên quyết định thay đổi nhưng lại sợ đương đầu với những thử thách mới có thể đến? Đã bao nhiêu lần bạn muốn từ bỏ một điều gì đó nhưng lại không muốn phá vỡ đi thói quen của mình?… Đã bao nhiêu lần bạn quyết định nhảy nhưng vẫn ở lại trên chiếc lá?

“Hãy thay đổi cuộc chơi cho phù hợp với khả năng của bạn, không nhất thiết phải giống cách mà mọi người vẫn chọn”. Mọi quyết định của bạn sẽ ảnh hưởng đến đường đi sau này của bạn, nhưng chắc chắn rằng đừng vì sợ thay đổi mà không dám quyết định và không dám thực hiện. Có những lúc chỉ mình bạn rẽ theo 1 con đường mới và chỉ mình bạn đến đích.

Theo Lan Trần

Trí thức trẻ