Dữ liệu lớn: Phương tiện kết nối hệ sinh thái chuyển đổi số

Trong cuộc sống đời thường, các hội, nhóm, câu lạc bộ,… được lập ra để tập hợp những người có yếu tố tương đồng (về nhận thức, nghề nghiệp, vùng miền, văn hóa, mối quan tâm,…), hoạt động theo những tôn chỉ, mục đích nhất định dưới các hình thức hội họp, sự kiện, giao lưu, kết nối tương tác, hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc sống, công việc, sự nghiệp. Như vậy, có thể hiểu hội, nhóm, câu lạc bộ, các tổ chức,… thực chất là hình thức để mọi người kết nối, hỗ trợ nhau cùng đạt mục đích đề ra, tạo ra lợi ích, giá trị mới cho xã hội cả trên góc độ văn hóa, tinh thần lẫn vật chất.

Trong thế giới trực tuyến (online) và trong bối cảnh xu thế công nghệ số lên ngôi, các hãng công nghệ đã vận dụng triết lý nêu trên để xây dựng các nền tảng (flatform) nhằm giúp mọi người có thể chuyển sang kết nối trên không gian mạng, từ đó có thể liên kết với nhau để khai thác các tiện ích do nền tảng công nghệ mang lại nhằm từ đó tiếp tục tạo ra ra những lợi ích mới, giá trị gia tăng mới.

Để bù đắp chi phí đầu tư và vận hành, các nhà xây dựng nền tảng cũng thu được lợi ích từ các tương tác, giao dịch phát sinh trên không gian mạng (quảng cáo, mua sắm hay các tương tác khác…).

Ảnh minh họa.

Muốn khai thác hiệu quả tiện ích từ các nền tảng công nghệ mang lại, thì doanh nghiệp hay các chủ thể có liên quan cần có kiến thức nhất định, trong đó năng lực chuyển đổi số trở thành một trong các năng lực cốt lõi để phát triển bền vững và cạnh tranh hiệu quả trên môi trường số.

Chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp, người dùng có những trải nghiệm tiện ích hơn trong thực hiện các hoạt động phục vụ nhu cầu đời sống, kinh doanh, giao thương…; giúp doanh nghiệp tăng thị phần mà không gian mạng mang lại, mở rộng thị trường, tăng lượng hàng hóa tiêu thụ kéo theo tăng sản lượng sản xuất, từ đó tăng doanh thu, tiết giảm các chi phí đầu vào và tăng lợi nhuận trong kinh doanh, đổi mới và nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp… Một trong những yếu tố thành công chính của quá trình chuyển đổi số là khả năng làm chủ công nghệ dữ liệu lớn.

Nếu coi chuyển đổi số là “con đường”, thì công nghệ dữ liệu lớn là phương tiện. Dữ liệu lớn là tập hợp dữ liệu khối lượng lớn, đa dạng, thay đổi nhanh và phức tạp thường được sinh ra từ việc người dùng sản xuất nội dung thể hiện qua số liệu, hình ảnh, văn bản và video. Người dùng càng sản xuất nhiều nội dung với nhiều hình thức và hàm lượng thông tin càng lớn thì càng sinh ra Big Data càng lớn. Thông qua chuyển đổi số, doanh nghiệp có được năng lực đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu, thể hiện được xu thế của thị trường, hiệu quả và kịp thời. Vì thế công nghệ dữ liệu lớn là một công cụ không thể thiếu cho công cuộc chuyển đổi số.

Các nền tảng có thể sinh ra dữ liệu lớn đó là các nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, các phần mềm quản lý, các nền tảng báo chí, truyền hình,… đặc biệt là các website của doanh nghiệp, tổ chức. Tuy nhiên, hiện nay các doanh nghiệp, tổ chức, hiệp hội, câu lạc bộ, trường học thường dùng website gia công riêng dựa trên các nguồn khác nhau, công nghệ khác nhau, thiếu tính tương tác cao. Muốn kinh doanh có lợi nhuận trên các website gia công như vậy, doanh nghiệp sẽ phải phải tốn nhiều chi phí như quảng cáo, viết bài, quản trị website và lưu trữ (hosting).

Đặc biệt là giữa các website của các chủ sở hữu khác nhau không có sự kết nối nên không khai thác tối đa được nguồn tài nguyên số của nhau. Ngoài ra, xu thế mỗi doanh nghiệp sở hữu các phần mềm khác nhau không có tính tương thích cũng là một vấn đề. Nếu không giải quyết được thực trạng này, thì rất khó để có dữ liệu lớn có chất lượng phục vụ cho công cuộc chuyển đổi số.

Điều này dẫn đến câu hỏi “Làm sao có được dữ liệu lớn để sử dụng chung, cùng nhau khai thác, cho phép tạo ra những lợi ích kép lớn hơn?”.

Câu trả lời cho vấn đề này là tất cả nền tảng website thương mại điện tử của các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp được kết nối lại với nhau, đồng bộ giữa nền tảng web và ứn dụng (app), các nhà sản xuất nội dung trên nền tảng khác nhau nhưng sau đó chảy về một nền tảng chung, từ đó mọi người đều có thể được hưởng lợi ích. Bên cạnh đó, các website thương mại điện tử riêng biệt phải có tính tương tác cao và tính giao thương lớn, có công cụ để sản xuất nội dung, có kho thương mại điện tử để có thể mua bán hàng hóa trực tiếp, đấu nối với thanh toán và vận chuyển, có mã giảm giá và điểm để kích cầu, có phần mềm quản lý bán hàng toàn diện, có thể tích hợp các phần mềm hỗ trợ khác vào như quản trị, kế toán, sản xuất, hướng đến đơn giản hóa và tự động một cách thông minh.

Theo cách này, chúng ta sẽ tạo ra được kho dữ liệu lớn để cùng nhau khai thác, thu thập “nguyên liệu thô”, sau đó dùng thuật toán công nghệ để tạo ra những “nguyên liệu thành phẩm” thích hợp. Quá trình này giống như quá trình tái chế rác từ thu lượm tất cả các loại liên quan về để phân loại, xử lý rồi bán cho những đối tượng có nhu cầu sử dụng.

Có dữ liệu lớn là có thể chuyển đổi số thành công, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, tiến đến quốc gia số. Mỗi doanh nghiệp, mỗi người dùng nên và cần có một nền tảng cho riêng mình trên không gian mạng (mang tên miền riêng của cá nhân hoặc doanh nghiệp), để không phải phụ thuộc vào một nền tảng nào đó của nước ngoài. Khi có riêng cho mình một nền tảng, thì bản thân các doanh nghiệp sẽ có công cụ, phương tiện chủ động để truyền thông, tiếp thị, đặc biệt là việc thu thập dữ liệu trên không gian mạng để xử lý, từ đó sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh và lợi nhuận.

Dựa trên thực trạng và nhu cầu, xu thế của thị trường, căn cứ vào định hướng của Chính phủ, của Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số, và dựa vào các yếu tố vĩ mô khác của xã hội, hiện nay bài toán tổng thể nêu trên đang được Vibook Group áp dụng được đến 90% cho hệ sinh thái và đang mong muốn hợp tác với một số doanh nghiệp, tổ chức đang có nhu cầu về dữ liệu lớn nhằm cùng nhau khai thác dịch vụ trên không gian mạng đa kênh, thúc đẩy kinh tế số.

Đây là một mô hình mới vì vậy khi triển khai thị trường gặp khá nhiều khó khăn bởi các doanh nghiệp đều nghĩ rằng họ đã có website, phần mềm và đang vận hành nên không cần đến website nền tảng nữa, và gần như các doanh nghiệp hiện tại sẽ ngại thay đổi theo cái mới và ưu tiên cho việc bỏ tiền chạy quảng cáo theo cách cũ, trong khi vẫn chưa ý thức được rằng doanh nghiệp cần một nền tảng riêng để cùng xây dựng tài nguyên dữ liệu cho chính doanh nghiệp trong tương lai, giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn và mang lại lợi ích lớn bền vững trong tương lai.

Nguyễn Nghĩa Vượng – Chủ tịch HĐQT Vibook Group