Nếu Uber sụp đổ…

Uber đang loạng choạng. Những cáo buộc về hành vi quấy rối những nhân viên nữ tại Uber đã làm tổn hại thương hiệu này trong mắt mọi người: giới đầu tư, kỹ sư lẫn người dùng.

Dịch vụ gọi xe này đang phải đối mặt với các vụ kiện từ nhiều bên, cũng như có nhiều lỗ hổng lớn trong dàn lãnh đạo. Điều này có thể khiến Uber khó mà huy động được thêm vốn, trong khi đối thủ Lyft đột nhiên nhận được sự chú ý từ giới đầu tư.

Trong khi đó, tốc độ đốt tiền của Uber vẫn rất khủng khiếp – chỉ riêng năm 2016 là 2,8 tỷ USD – nhằm giữ chân các tài xế và khách hàng. Điều gì sẽ xảy ra nếu Uber không thể niêm yết, không thể huy động vốn thêm nữa, và biến mất hoàn toàn?

CNBC đã hỏi ý 3 nhà đầu tư về vấn đề này. Đây là những gì họ nói.

Các nhà đầu tư sẽ ổn – nhưng những người khác sẽ phải chịu thiệt. Nhà đồng sáng lập  Uri Levine của Waze và Moovit nói: “Đừng lo lắng về các nhà đầu tư, mà hãy lo lắng cho các nhân viên, tài xế và người dùng Uber”.

Sau 7 năm thành lập, Uber hiện đang có khoảng 12.000 nhân viên toàn thời gian. Hàng triệu tài xế đang kiếm tiền dựa trên Uber. Và công ty này đã khoe khoang rằng họ đã có 20 triệu tải xuống ứng dụng.

Nếu Uber gặp khó khăn, thiệt hại đầu tiên của các nhân viên là họ sẽ mất các quyền chọn cổ phiếu (stock options). Nếu Uber sụp đổ hoàn toàn, hàng loạt nhân viên và lái xe sẽ phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp, và người dùng sẽ phải chuyển sang sử dụng  các dịch vụ chia sẻ xe khác.

Nhà đầu tư công nghệ Bedy Yang, một lãnh đạo của quỹ 500 Startups, cho biết: “Nếu Uber sụp đổ, các nhà đầu tư chỉ bị thua thiệt nếu họ đã phải trả giá cao lúc đầu tư, và nếu Uber là khoản đầu tư duy nhất trong quỹ của họ. Nhưng đó không phải cách mà họ hành động. Nói chung các nhà đầu tư đã học được bài học từ đợt bong bóng dotcom. Các quỹ sẽ không bỏ hết trứng vào một cái giỏ”.

Các nhà đầu tư của Uber là một danh sách cực kỳ đa dạng, từ các công ty công nghệ như Google và Microsoft, đến các công ty tài chính như Lowercase Capital, NEA, Goldman Sachs, TPG Growth và BlackRock, thậm chí có cả nghệ sĩ nhạc rap Jay-Z.

Các công ty khác sẽ tìm cách chạy đua để lấp đầy khoảng trống. Một nhà đầu tư vào Uber là Shawn Carolan của Menlo Ventures không nghĩ rằng việc Uber sụp đổ hoàn toàn sẽ tạo ra một hiệu ứng sợ hãi (chilling effect) đối với hoạt động đầu tư mạo hiểm hoặc các startup trong ngành vận tải.

“Tôi không thể nói rằng số phận của Uber sẽ không ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư”, ông Carolan nói. “Nhưng các nhà đầu tư nhìn thấy được bức tranh toàn cảnh lớn hơn, trong đó sẽ có những thương vụ tuyệt vời đi kèm với những rủi ro lớn”. Ngoài Uber, Menlo cũng là một nhà đầu tư ban đầu vào Warby Parker, Roku và Siri.

Uri Levine nói: “Vì tôi không phải là một nhà đầu tư vào Uber, tôi không hề lo lắng về điều này”. Ông tin rằng nếu Uber sụp đổ, các quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ tăng mạnh việc đầu tư vào ngành vận tải: “Khả năng đi lại linh hoạt có lẽ là vấn đề hạ tầng quan trọng nhất ở Mỹ, Vấn đề giao tiếp đã được giải quyết, và các giao dịch rất dễ thực hiện ở đây, nhưng tính linh hoạt vẫn là vấn đề”.

Các công ty lớn có thể trở nên ngại rủi ro hơn. Giám đốc bộ phận đổi mới kinh doanh tại Daimler Trucks North America là Lori Heino-Royer, nói: “Nếu Uber bất ngờ sụp đổ, mối quan ngại của tôi là những doanh nghiệp Mỹ sẽ có lý do để không chấp nhận rủi ro nữa.”

Uber có thể đã làm nhiều chuyện đáng để đặt dấu hỏi, nhưng công ty này cũng đã mang lại sức nóng cạnh tranh và thúc đẩy sự thay đổi trong nhiều công ty khác, từ các nhà sản xuất ô tô lớn và các dịch vụ giao thông công cộng tới các startup khác về du lịch và vận tải.

Các startups sẽ không thể bỏ qua các vấn đề nhân sự hay bảo đảm đa dạng giới/sắc tộc được nữa. Carolan nói rằng những rắc rối của Uber là bài học cho các startup khác thấy rằng họ cần phải thực sự lưu tâm tới các vấn đề về nhân sự.

“Bất kể kết quả là như thế nào, bài học Uber cho thấy các startup không thể coi nhẹ vấn đề nguồn nhân lực và tính đa dạng trong đội ngũ nhân viên. Điều này rất quan trọng, và bạn không thể lấy tăng trưởng nhanh làm lý do biện minh”.

Nếu những rắc rối này đẩy Uber xuống vực, thì đây thực sự sẽ là một bài học xương máu phải ghi nhớ.

Comments

comments