Có nhiều nguyên nhân đằng sau sự thành đạt của một người, song họ thường có chung một đặc điểm: Biết tạm hoãn sự hưởng thụ nhất thời để tập trung vào mục tiêu lâu dài.
Nguyên tắc quan trọng nhất của thành công: Biết kiềm chế hưởng thụ trước mắt để tập trung vào mục tiêu. Ảnh: Padraig King |
IQ cao, ngoại hình đẹp cũng không bằng sự tập trung vào mục tiêu
Một người thành công hẳn sẽ sở hữu rất nhiều ưu điểm. Tuy nhiên, đã bao giờ bạn tự hỏi đâu mới là điểm quan trọng nhất, quyết định sự thành bại của một cá nhân hay chưa?
Có lẽ, sẽ có nhiều ý kiến khác nhau xung quanh việc này. Song, theo giáo sư Walter Mischel và các đồng nghiệp, yếu tố quan trọng nhất, quyết định sự thành công của một cá nhân là khả năng kiềm chế sự hưởng thụ trước mắt để tập trung vào mục tiêu của mình.
Để có thể đi đến kết luận trên, giáo sư Walter Mischel và các đồng nghiệp đã lập ra một thí nghiệm có tên Marshmallow Stanford, với mục tiêu tìm ra mối liên hệ giữa khả năng tạm hoãn sự thỏa mãn, hưởng thụ trước mắt với cơ hội thành công trong tương lai.
Cụ thể, nhóm thí nghiệm đã dẫn những đứa trẻ 4 tuổi vào một căn phòng, đưa cho mỗi đứa một viên kẹo dẻo lớn và bảo với chúng rằng họ sẽ trở lại sau 15 phút, nếu viên kẹo dẻo vẫn còn thì chúng sẽ có thêm một viên nữa, tổng cộng là hai viên.
Còn nếu chúng ăn mất viên kẹo trước thời hạn 15 phút, thì coi như trò chơi kết thúc, không có bất kì phần thưởng nào thêm. Việc bảo một đứa nhóc 4 tuổi kiềm chế cơn thèm kẹo cũng giống như bắt một người đã nhịn đói ba ngày nhìn chằm chằm vào bữa cơm thịnh soạn trong 30 phút rồi mới được ăn.
Vậy, điều gì đã xảy ra khi những người lớn bước ra khỏi căn phòng đó? Ngay khi cánh cửa đóng lại, 2/3 trong số những đứa trẻ đã ngay lập tức ăn viên kẹo dẻo của mình. Một số ăn ngay chỉ sau 10 giây, một số nhịn được đến phút thứ 14 rồi lại bỏ cuộc.
Chỉ có 1/3 trong số những đứa trẻ làm thí nghiệm là nhịn được đến phút thứ 15. Dù chúng cũng tỏ ra dằn vặt, che mắt, bịt mồm, đi qua đi lại cũng như có những phút “yếu lòng”, song đến cuối cùng, chúng vẫn chiến thắng chính mình và nhận được phần thưởng là viên thứ hai.
Tuy nhiên, mọi chuyện chưa dừng lại tại đây. Đội thí nghiệm tiếp tục theo dõi những “em bé” này suốt 14 năm sau đó. Lúc này, tất cả đều đã trở thành những bạn trẻ ở độ tuổi trưởng thành. Họ tìm đến những bạn trẻ này và quan sát cuộc sống của từng người một và điều thú vị đã xảy ra: 100% những đứa trẻ đã không ăn viên kẹo dẻo trong suốt 15 phút là những cá nhân thành công hơn cả!
Chúng có thành tích học tập xuất sắc, mối quan hệ tốt đẹp với tất cả mọi người và sở hữu một tương lai xán lạn. Còn những đứa trẻ đã ăn kẹo năm nào, tuy không phải toàn bộ, song rất nhiều trong số đó đang gặp rắc rối. Một số phải bỏ học, một số lại có điểm số quá kém để có thể đậu vào đại học. Tính tình chúng cộc cằn, thường xuyên dính vào những vụ gây gổ và tương lai là một ẩn số mờ mịt.
Dĩ nhiên, sự khác biệt này không phải chỉ do vô tình. Các giáo sư tâm lý phân tích rằng, lí do khiến 1/3 những đứa trẻ chiến thắng thử thách năm nào được như ngày hôm nay, là do ngay từ khi mới 4 tuổi, chúng đã hiểu được một trong những nguyên tắc quan trọng nhất của sự thành công: Khả năng kiềm chế sự hưởng thụ trước mắt để tập trung vào mục tiêu của mình.
“Không thể hoãn sự thoả mãn ấy lại được”
Đây hẳn là tình huống mà không ít lần bạn đã gặp phải trong cuộc sống. Bài tập mai lên mượn chép cũng được, có bản full của bộ phim mới rồi, coi cái đã! Deadline đêm nay chưa xong chắc cũng không sao, đói quá lo đi ăn trước đi nào! Nói chung, là không thể trì hoãn sự thoả mãn trước mắt được.
Giữa trách nhiệm và sự hưởng thụ bản thân, nhiều người sẽ chọn sự thoả mãn trước rồi tính sau. Ngay tại thời điểm đó, có thể, bạn sẽ nghĩ rằng hành động của mình không ảnh hưởng gì đến mọi thứ xung quanh và mình vẫn sẽ hoàn thành tốt mọi việc. Tuy nhiên, bạn không hề biết rằng chính “một chút” đó lâu dần sẽ biến bạn trở thành nô lệ của sự thỏa hiệp.
Thay vì phấn đấu để đạt phần thưởng, bạn lại bị đặt vào trong tâm thế luôn muốn được hưởng thụ. Tính tự kỉ luật trở thành một khái niệm xa xỉ. “Nỗ lực” nằm ở vị trí chót trong danh sách ưu tiên của bạn. Bạn miệt mài “ăn kẹo” để thỏa mãn bản thân nhất thời mà quên mất rằng mình còn rất nhiều việc phải làm, phải cố gắng. Và, như một lẽ tất yếu, trong khi người khác đạt được nhiều thành công, vươn lên những tầm cao mới thì bạn vẫn mãi chỉ là một kẻ băn khoăn về tương lai của chính mình.
Có nhiều lí do giải thích sự thành đạt của một người, nhưng những kẻ thành công đều có chung một đặc điểm: Biết kiềm chế sự hưởng thụ trước mắt để tập trung vào mục tiêu của mình, bất kể đó là lao động, học tập hay rèn luyện bản thân.
Quả táo thần kỳ của Kimura thực ra không phải điều gì thần kỳ
Có thể nói, câu chuyện “Quả táo thần kỳ của Kimura” phần nào thể hiện rõ nhất cho nhận định trên. Táo của Kimura thực sự là một loại quả đặc biệt. Loại quả này khi cắt ra không bị chuyển màu nâu do oxy hóa và để 2 năm không hư. Qua thời gian, vỏ táo chỉ hơi héo và vẫn tỏa mùi hương ngọt ngào như kẹo. Đây được coi là táo ngon nhất Nhật Bản và Kimura không hề sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Tuy nhiên, để làm nên được điều kỳ diệu này là gần 10 năm thử nghiệm và thất bại cay đắng của người nông dân Kimura.
Đã có lần, ông từng đi bộ lên núi với ý định tự kết liễu đời mình vì công việc mãi không có kết quả. Sống trong thời kỳ phát triển mạnh mẽ của kinh tế Nhật, Kimura từng làm nông nghiệp theo cách mà ai cũng làm: dựa vào thuốc trừ sâu và phân bón hóa học để trồng táo. Việc này khiến cho sức khỏe của vợ ông giảm sút. Do đó, Kimura quyết định canh tác theo phương pháp nông nghiệp tự nhiên – nói không với hóa chất. Nhưng, những cây táo lại không thể sinh trưởng…
Vào cái đêm Kimura dự định kết liễu đời mình, vườn táo nhà ông đã 5 năm không kết quả. Thế rồi, trên đường đi tìm đến cái chết, ông phát hiện ra cỏ dại là lý do làm cho đất tơi xốp và có thể cứu lấy vườn táo. Nên, ông quyết định thử lại một lần nữa và tiếp tục bền bỉ với lựa chọn của mình. Năm thứ 8, vườn táo của Kimura bắt đầu nở hoa. Cho đến tận hôm nay, táo của Kimura vẫn được phục vụ trong những nhà hàng sang trọng nhất của Tokyo và thường xuyên được bán hết sạch chỉ trong 10 phút rao hàng trên mạng.
Sẽ thật tuyệt vời nếu bạn bẩm sinh đã thông minh mẫn tuệ. Nhưng ngay cả khi không có điều đó, sự thần kỳ đến từ lòng kiên trì chắc chắn sẽ có ngày kết trái đơm hoa. Chỉ cần bạn biết tạm hoãn sự hưởng thụ trước mắt, hay nói cách khác là chịu khổ trong chốc lát, và kiên trì với mục tiêu của mình, thì chắc chắn thành công sẽ đến. Có câu “tiên ưu, hậu lạc” là như vậy.
(Theo TTVN)