Trung Quốc chơi trò “gậy ông đập lưng ông” khi Mỹ tăng mạnh thuế nhập khẩu

Chính phủ Trung Quốc như vậy đã có phản ứng rõ ràng đầu tiên đối với hàng loạt chính sách bảo hộ của Tổng thống Donald Trump. Phản ứng mới nhất có mục tiêu gây ra những tác động về chính trị và kinh tế đối với nước Mỹ nhưng vẫn tuân thủ chặt chẽ những quy định của thương mại toàn cầu.

Chính phủ Trung Quốc quyết định áp thuế đối với khoảng 3 tỷ USD các mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ. Thế nhưng với phạm vi áp dụng chính sách thuế mới áp dụng với rất nhiều chủng loại mặt hàng, trong đó có hoa quả, rượu, nhân sâm và thịt lợn… Nhóm mặt hàng này có sức ảnh hưởng lên phạm vi khắp nước Mỹ, Trung Quốc đang thể hiện rõ ràng quyền lực của mình lên hệ thống Mỹ.

Mục tiêu của Trung Quốc là để mang đến một giải pháp ứng phó nhưng cùng lúc đó không khiến cho căng thẳng leo thang, và khuyến khích nhiều người nông dân cũng như người lao động Mỹ lên tiếng với những chính trị gia do chính họ bầu lên.

Nhận xét về động thái mới nhất từ phía Trung Quốc, cựu đại diện thương mại Mỹ tại Trung Quốc, ông Jeff Moon nói: “Đó là một chiến lược thương thảo. Họ cố gắng thương thảo bằng cách phát tín hiệu về sự nhượng bộ”.

Trung Quốc cũng rất cẩn thận khi cố gắng hành xử đúng luật thương mại toàn cầu do được thiết lập ra trong 7 thập kỷ vừa qua dưới sự dẫn dắt của Mỹ. Khi tầm ảnh hưởng của Trung Quốc đối với thế giới ngày một tăng lên, Trung Quốc đang cố gắng xây dựng hình tượng một thành viên đầy trách nhiệm, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh một nước Mỹ đang rút ra khỏi nhiều thỏa thuận và né tránh sự hợp tác đa phương.

Giới chức Trung Quốc bắt đầu xem xét về việc đánh thuế 3 tỷ USD một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông muốn áp thuế lên đến 60 tỷ USD với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, trong đó có các sản phẩm trong lĩnh vực công nghệ hàng không, công nghệ thông tin và máy móc.

Tuy nhiên trên thực tế, giới chức Trung Quốc lại viện dẫn rằng họ đang phản ứng lại luật thuế đánh vào sản phẩm nhôm và thép mà Mỹ công bố trước đây. Cũng giống như Liên minh châu Âu (EU), phía Trung Quốc bác bỏ quan điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng ông đánh thuế nhôm, thép nhập khẩu với lý do bảo vệ an ninh quốc gia.

Thay vào đó, cả Trung Quốc và EU đều khẳng định rằng Mỹ đã hành động dựa trên những tính toán về kinh tế, Mỹ cố gắng bảo vệ cho các ngành của nước này khỏi các sản phẩm nhập khẩu. Và trong trường hợp đó, theo luật của WTO, Trung Quốc hoàn toàn có quyền trả đũa.

Trung Quốc đã rất khôn khéo khi chọn mặt hàng để trả đũa Mỹ. Việc hoa quả khô nhập khẩu không hề ảnh hưởng đến những nhà máy tại Trung Quốc đang sản xuất ô tô cho General Motors hay điện thoại thông minh cho Apple.

Căng thẳng tiếp theo trong quan hệ thương mại Trung Quốc – Mỹ sẽ là việc phía Mỹ công bố 1.300 loại thuế mà Mỹ định áp dụng để đáp trả việc Trung Quốc buộc các công ty nước ngoài chuyển giao công nghệ khi đầu tư vào Trung Quốc.

Theo một cựu chuyên gia đàm phán thương mại Mỹ, nông dân Mỹ chắc chắn sẽ chịu nhiều tác động từ việc Trung Quốc tăng thuế. Trong năm ngoái, Trung Quốc mua đến 19,6 tỷ USD nông sản từ Mỹ, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ nông sản lớn thứ 2 của Mỹ.

Nhà đàm phán này cũng nhận định trong tuần tới, chắc chắn Mỹ sẽ công bố về các biện pháp thuế quan mới từ phía Mỹ, và rồi sẽ lại tiếp tục có biện pháp trả đũa.

Trung Quốc có thừa sức mạnh để làm chậm hoặc cản trở hàng Mỹ vào Trung Quốc mà không hề vi phạm quy định của WTO. Các biện pháp kiểm tra y tế, trì hoãn về giấy tờ thủ tục có thể được áp dụng với tần suất dày hơn.

Ngày 28/3/2018, Bộ Thương mại Trung Quốc đã mở cuộc điều tra về những cáo buộc của một số công ty năng lượng và sản xuất sản phẩm hóa dầu của Trung Quốc về việc các công ty Mỹ đang bán phá giá hay còn gọi là bán sản phẩm dưới giá thành tại thị trường Trung Quốc. Theo Luật Thương mại Trung Quốc, cuộc điều tra đó có thể kéo dài đến cuối tháng 9/2019.

Và nhiều chuyên gia nhận định, những gì Trung Quốc đã làm không phải điều tồi tệ nhất mà họ có thể thực hiện.

TRUNG MẾN