“Bong bóng tiền ảo” Bitcoin có nguy cơ xì vỡ?

Iqbal V. Gandham, nhà giao dịch trên website giao dịch eToro, nhận định việc Bitcoin cán ngưỡng 4.000 USD/Bitcoin là một mốc quan trọng trong những điểm sáng mà đồng tiền ảo này ghi được trong thời gian gần đây.

Hơn nữa, điều kiện môi trường cũng đang cải thiện, ngày càng có thêm nhiều nơi chấp nhận giao dịch thanh toán bằng Bitcoin, nhiều cơ quan quản lý chức năng cân nhắc đến vấn đề hạ tầng cơ sở thích hợp với mô hình tiền ảo, và nhiều nhà đầu tư tìm hiểu về loại tài sản này.

Bitcoin đã tăng giá phi mã đáng ngạc nhiên trong năm nay, tăng hơn 300% kể từ đầu năm 2017. Đồng tiền ảo này cũng mới phá mốc 3.500 USD/Bitcoin lần đầu tiên hồi đầu tháng 8/2017. Đồng tiền “sinh sau đẻ muộn” Bitcoin Cash cũng ghi nhận kết quả tích cực khi trong phiên ngày 14/8, giá trị Bitcoin Cash tăng 2,88% lên 307 USD/Bitcoin Cash.

Theo hãng tin Reuters, 2017 là một năm tăng trưởng chưa từng có của thị trường tiền ảo, với hàng chục loại tiền thuật toán mới ra đời mỗi tháng thông qua các đợt ICO (đợt phát hành tiền ảo đầu tiên – initial coin offering) – một hình thức huy động vốn của các công ty khởi nghiệp (start-up) bằng việc phát hành tiền ảo. Các đồng tiền ảo này đều sinh lời gần như ngay lập tức, “hớp hồn” các nhà đầu tư ham muốn kiếm lời nhanh.

Số liệu của công ty dữ liệu CoinMarketCap cho thấy vào đầu năm 2017, giá trị vốn hóa thị trường của tất cả các loại tiền thuật toán tại thời điểm đó là khoảng 17,5 tỷ USD, trong đó thị phần của Bitcoin chiếm gần 90%.

Hiện tại, con số này đã tăng lên khoảng 120 tỷ USD, tương đương tổng giá trị tài sản của hai ngân hàng Goldman Sachs và Royal Bank of Scotland cộng lại, trong đó tỷ lệ của Bitcoin chỉ chiếm 46%.

Chuyên gia Rob Moffat từ công ty đầu tư mạo hiểm Balderton Capital có trụ sở ở London, nhận định rằng đồng tiền ảo tạo ra giá trị mới mà không có nguyên tắc cơ bản nào đứng đằng sau, tất cả đều dựa trên tâm lý của số đông.

Tỷ phú người Mỹ Howard Marks so sánh thị trường tiền ảo với bong bóng Dotcom khi cho rằng các đồng tiền thuật toán là “một xu hướng nhất thời không có căn cứ”.

Trong khi đó, chia sẻ với Reuters, ông Miguel Vias, chuyên gia của Ripple – đồng tiền thuật toán có giá trị lớn thứ ba hiện nay, cho rằng ý tưởng về bong bóng tiền ảo thật ngớ ngẩn. Những người ủng hộ loại hình tiền ảo tin rằng năm 2017 mới chỉ là sự khởi đầu của một tương lai xán lạn phía trước.

Họ cho rằng bản chất hữu hạn của các đơn vị tiền tệ này, ví dụ như sẽ không bao giờ có hơn 21 triệu Bitcoin, cũng như sự đổi mới công nghệ sẽ là cơ sở để bảo đảm giá trị lâu dài của các đồng tiền ảo này.

Dù lên hay xuống, các đồng tiền ảo dường như sẽ có xu hướng ảnh hưởng lẫn nhau bởi giá trị của chúng có mối tương quan lớn và thổi phồng tầm ảnh hưởng của thị trường này.

Tình trạng trên xuất phát một phần từ yếu tố tâm lý nhà đầu tư, và việc các start-up đua nhau huy động vốn thông qua ICO bằng các loại tiền ảo có khả năng chuyển đổi cao hơn Bitcoin hay Ether, nằm trong mạng lưới tiền tệ Ethereum – “ngôi sao mới nổi” – đứng thứ hai về giá trị trên thị trường tiền ảo. Giá trị tiền ảo Ether giá trị thị trường vào khoảng 28 tỷ USD.

Đồng Bitcoin, ra đời vào năm 2009, hiện vẫn đứng số 1 trên thị trường với giá trị vốn hóa hơn 54 tỷ USD. Giá trị của Bitcoin đã tăng khoảng 225% từ đầu năm đến nay, và ghi nhận kết quả tích cực hơn bất cứ loại tiền tệ nào do các ngân hàng trung ương phát hành trong giai đoạn 2010 – 2014.

Những người hoài nghi về độ tin cậy của Bitcoin và các loại tiền thuật toán khác cho rằng chúng không phải là loại tiền tệ thông dụng bởi chúng vẫn chưa thực sự ổn định và chưa được phần lớn thương nhân chấp nhận trong giao dịch. Hầu hết tiền ảo hiện được sử dụng nhằm mục đích đầu tư.

Tuy nhiên, Ethereum mới đây đã được Liên hợp quốc (LHQ) sử dụng thí điểm để chuyển tiền hỗ trợ người tị nạn Syria. Ripple cũng được sử dụng thành công như một phương thức thanh toán trong hệ thống thanh toán Ngân hàng Anh (BoE).

Một số loại tiền khác có thị phần nhỏ hơn, như Dash, Monero và Z-cash được nhiều người dùng đánh giá cao vì chúng cung cấp mức độ ẩn danh cao hơn Bitcoin. Website WikiLeaks mới đây thông báo chấp nhận các khoản đóng góp bằng Zcash vì các nhà tài trợ muốn bảo mật thông tin của họ.

Giới quan sát cũng bày tỏ quan ngại về xu hướng phát hành ICO ồ ạt từ đầu năm nay mà không nằm dưới sự quản lý của nhà chức trách. Chuyên gia Moffat từ công ty Balderton Capital cho biết phương thức huy động tiền thông qua ICO ngày nay quá dễ dàng.

Tính từ đầu năm đến giữa tháng 7, khoảng 1,1 tỷ USD đã được huy động thông qua ICO, tăng gần 10 lần so với cả năm 2016, theo số liệu của công ty nghiên cứu thị trường tiền ảo Smith+Crown. Trước sự bùng nổ của ICO, tháng trước, Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ (SEC) cảnh báo rằng một số ICO phải được xem xét theo các quy định như các đợt phát hành cổ phiếu khác.