Kinh tế vĩ môNhân sự
Hãy tạo những “siêu sao” trong công ty của bạn
Công ty Allied Breweries và Viện Gallup ở Mỹ đã phối hợp thực hiện một chương trình có tên là “Câu lạc bộ 100” để thử tài các nhân viên phục vụ quầy rượu (bartender). Một trong những “dấu hiệu thể hiện tài năng là nhớ tên các khách hàng thờng xuyên và thức uống của họ. Bất cứ “bartender” nào đạt đợc tiêu chuẩn nhớ tên 100 khách hàng và thức uống của họ sẽ đợc thởng một chiếc huy hiệu và một số tiền mặt. Chỉ tiêu cao nhất của các “bartender” mà chương trình này đặt ra là gia nhập “Câu lạc bộ 500”. Ban đầu, ít ai tin là có thể thực hiện đợc, vậy mà một số “bar-tender” đã gia nhập “Câu lạc bộ 500”.
Nhưng vào năm 1990, Janice K, một “bartender” trong một quán rợu ở miền Bắc nớc Anh đã phá kỷ lục, trở thành thành viên thứ nhất của “Câu lạc bộ 3.000”. Cố nhớ tên của 3.000 khách hàng thờng xuyên và thức uống mà họ hay dùng nhất, ở khía cạnh này, Janice là “bar-tender” giỏi nhất thế giới.
Dù là vị trí công việc nào đi nữa, nếu “đo” đợc trình độ và tởng thởng xứng đáng, mọi ngời sẽ cố gắng để trở thành ngời giỏi nhất.
Cách trả lương hợp lý sẽ cho phép công ty bù đắp thỏa đáng năng lực mà nhân viên bỏ ra đề thực hiện nhiệm vụ. Thực ra nhận thức điều này không dễ. Trong thực tế, một phi công có giá trị cao hơn một tiếp viên, một quản lý khách sạn có giá trị cao hơn một ngời phục vụ. Nhưng một nhân viên phục vụ xuất sắc vẫn có giá trị hơn một ngời quản lý tầm thờng. Vì vậy, phải thiết lập một hệ thống tính lương tinh vi để đánh giá đúng và đủ hiệu quả lao động của thành viên trong công ty. Mức lương cao nhất của một vị trí công việc thấp hơn phải vợt lên trên mức lương thấp nhất của vị trí cao hơn .
Ví dụ : Tại Công ty Meirril Lynch ở Mỹ, mức lương cao nhất cho một tư vấn tài chính là 500.000 USD/năm. Ngợc lại, mức lương thấp nhất cho một giám đốc chi nhánh là 150.000 USD. Điều này có nghĩa, nếu bạn là một chuyên gia t vấn giỏi và muốn chuyển sang vai trò quản lý, bạn có thể đối mặt với nguy cơ bị giảm 70% lương. Nhưng nếu bạn giỏi quản lý, mức lương cao nhất cho vị trí này lên đến hàng triệu đô-la.
Walt Disney cũng có một hệ thống tương tự. Một ngời phục vụ xuất sắc trong nhà hàng của Walt Disney có lương tối đa là 60.000 USD/năm. Nếu chọn con đờng quản lý, lương khởi điểm là 25.000 USD/năm.
Một số công ty Mỹ cũng có hệ thống tính lương tương tự như thế nhng có điều chỉnh. Stryker, công ty sản xuất dụng cụ y khoa có doanh thu 2 tỉ USD/năm, đạt mức lương cho nhân viên bán hàng từ 40.000-250.000 USD/năm. Nhng mức cao nhất cho chức vụ quản lý chỉ là 200.000 USD/năm. Tại sao Stryker chọn lựa cách tính này? Họ đánh giá cao những nhân viên bán hàng giỏi và muốn đội ngũ này ngày càng đông để lôi kéo khách hàng. Họ cũng muốn những nhân viên phải suy nghĩ chín chắn khi bớc vào vị trí quản lý. Với phương pháp này, doanh số và lợi nhuận của Stryker tăng đều 20 năm qua.
Ở Mỹ, các công ty quản lý theo phương pháp truyền thống cũng bắt đầu thử nghiệm hệ thống trả lương nêu trên. Cách tính lương này đề cao sự xuất sắc cá nhân. Cũng giống như trong thể thao chuyên nghiệp, dù ở vị trí nào đi nữa, các siêu sao vẫn kiếm tiền nhiều lần hơn các đồng nghiệp “tầm tầm”.
Ở Việt Nam, có lẽ chưa có công ty quốc doanh hoặc tư nhân nào áp dụng hệ thống trả lương vừa nêu trên. Quản đốc một xí nghiệp đương nhiên có lương cao hơn một ngời thợ giỏi hoặc một nhân viên bán hàng giỏi cho dù ngời quản đốc đó không xuất sắc. Ở đây không đề cập đến nhân viên thuộc loại chuyên viên. Dù sao sự đổi mới cách tính lương của một số nhà quản trị giỏi cũng là một gợi ý về “cải tổ” hệ thống tiền lương trong công ty của bạn.