Theo giáo sư Simon Johnson của đại học MIT, nếu Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ thì kinh tế thế giới có thể sẽ rơi vào một cuộc suy thoái mới
Với tình hình tăng trưởng kinh tế và việc làm đang có nhiều rủi ro như hiện nay, một bất ngờ xấu như việc Donald Trump thắng cử tổng thống Mỹ vào ngày 8-11 tới đây có thể làm sụp đổ thị trường chứng khoán và gây ra suy thoái toàn cầu, đó là nhận định của giáo sư Simon Johnson.
Từng là trưởng kinh tế gia của Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, hiện tại giáo sư Johnson đang giảng dạy ở trường kinh doanh Sloan của đại học MIT và là thành viên của Viện kinh tế Peterson.
Dựa vào các dữ liệu mới nhất từ IMF, kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng khoảng 3,1% trong năm nay và 3,4% trong năm 2017. Các con số này đã sụt giảm nhẹ so với dự báo của IMF hồi tháng 4 năm nay, do các dấu hiệu không tốt từ Mỹ, khu vực đồng euro và Anh. Theo giáo sư Johnson, châu Âu là nơi có thể phát sinh nhiều rủi ro nhất thế giới, do các vấn đề liên quan tới Brexit, tăng trưởng chậm chạp tại Ý (dưới 1%), và tình trạng thiếu hụt vốn ở các ngân hàng.
Các nền kinh tế mới nổi cũng khó có thể được kỳ vọng sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới cho toàn cầu, khi mà nhiều nước trong số này phụ thuộc vào việc xuất khẩu nguyên liệu thô và năng lượng, vốn đã giảm giá mạnh trong thời gian qua. Trong năm nay, nền kinh tế lớn thứ nhì châu Phi là Nigeria được dự kiến sẽ tăng trưởng âm 1,7%.
Nước Mỹ cũng không khá hơn là bao nhiêu: sau khi đã tăng trưởng 2,6% trong năm ngoái, năm nay Mỹ được dự báo chỉ đạt 1,6%, trước khi đạt 2,2% trong 2017. Hậu quả của đợt khủng hoảng và suy thoái 2008-2009 đã được giải quyết phần nào, nhưng vẫn còn dư âm chưa hết.
Trong bối cảnh đó, việc ứng viên tổng thống Mỹ Donald Trump hứa hẹn sẽ đưa tăng trưởng lên 4-5% được giáo sư Johnson cho là “hoàn toàn huyễn hoặc”. Theo ông, các chính sách hạn chế thương mại của Trump sẽ gây ra sụt giảm tăng trưởng đáng kể, giống như những gì mà nước Anh trải qua sau vụ trưng cầu dân ý Brexit. Trong khi chính phủ Anh của tân thủ tướng Theresa May còn muốn tiếp tục duy trì quan hệ thương mại với thế giới, thì chính phủ Mỹ của một tổng thống Trump sẽ tạo ra đủ thứ rào cản mới, và đáng ngại nhất là quyền tạo ra những rào cản này đều nằm trong tay chức tổng thống và không cần phải được Quốc hội Mỹ thông qua.
Hiện tại, giới đầu tư vẫn cho rằng việc Trump thắng cử là điều tương đối khó xảy ra. Tuy nhiên, theo giáo sư Johnson thì nếu như chuyện đó trở thành hiện thực, các nhà đầu tư sẽ lập tức hạ thấp dự kiến cho rất nhiều cổ phiếu, và tạo ra một cơn khủng hoảng trên thị trường chứng khoán.
Hiện tại, theo số liệu mới nhất (31-10) từ RealClearPolitics thì tỷ lệ dân Mỹ ủng hộ Trump là 44,9%, so với 48% dành cho đối thủ Hillary Clinton. So với hôm 29-10, Trump đã được thêm tới 2,4 điểm phần trăm.
Theo giáo sư Johnson, ngay cả trong những lúc tốt đẹp nhất thì các nhà lãnh đạo Mỹ cũng chả bận tâm cho lắm đến việc những gì họ làm có thể ảnh hưởng tới toàn thế giới ra sao. Một tổng thống như Trump có thể tạo ra một cuộc suy thoái tại Mỹ mạnh tới mức kéo theo châu Âu, từ đó dẫn tới khủng hoảng ngân hàng toàn cầu do các điểm yếu hiện tại của ngành ngân hàng châu Âu. Nếu tình trạng này không được kiểm soát kịp, tình hình thế giới còn có thể tồi tệ hơn, và đó chắc chắn không phải là tin tốt cho các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam.
Tuấn Minh
Nguồn MarketWatch